بررسی و نظارت بر عملكرد هیات عمومی و شورای مركزی و ارائه‌راهكار‌ها و توصیه‌های لازم در خصوص چگونگی ادامه كار سازمانهای مزبور و در صورت لزوم ارائه پیشنهاد برای انحلال سازمان‌هایی كه در راستای اهداف قانون قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان عمل نمی‌نمایند و اصلاح خط‌مشی‌ها و ابلاغ دستور‌العمل‌های لازم برای بهبود عملكرد‌ها
انجام وظایف قانونی هیات مدیره سازمانهای مهندسی استانها در زمان تعطیل و یا انحلال به طور مستقیم و یا از طریق تفویض پاره‌ای اختیارات به واحد‌های استانی در ارتباط با این امور
نظارت عالیه بر اقدامات واحد‌های استانی در زمینه عملكرد سازمانهای مهندسی ساختمان استانها، در مورد صدور مجوز و نحوه ارجاع امور كارشناسی به مهندسان موضوع ماده 27 قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان
نظارت بر عملكرد سازمانهای نظام مهندسی ساختمان و سازمان نظام كاردانی‌استان‌ها
بررسی و اعلام نظر در خصوص پیشنهادات شورای مركزی مبنی بر ایجاد دفاتر نمایندگی در سایر شهر‌های استان و یا در مراكز استانهای مجاور كه در آنها سازمان نظام مهندسی تاسیس نشده باشد و ارائه آن جهت تصویب وزیر راه و شهرسازی
تعیین حدود صلاحیت و نحوه صدور، تمدید و ارتقاء پایه مربوط به پروانه اشتغال به كار اشخاص حقیقی، دفاتر مهندسی، اشخاص حقوقی(طراح، ناظر،مجری و ...) اعم از مهندسان و كاردان‌های فنی ساختمان در هر رشته و هر صلاحیت
بررسی و صدور مدارك صلاحیت حرفه‌ای موقت برای اشخاص حقیقی و حقوقی غیر ایرانی
همكاری و هماهنگی در مورد شناسایی، آموزش و صدور كارت مهارت فنی كارگران با وزارت كار و امور اجتماعی
تدوین آیین نامه و دستور‌العمل‌های نظام صنفی كارهای‌ساختمانی به منظور سامان بخشیدن به صنوف و حرف فنی شاغل در بخش مربوطه
تعیین ظرفیت اشتغال اشخاص حقیقی و حقوقی در رشته‌های مختلف و در هر استان به پیشنهاد نظام مهندسی استان و با تصویب وزیر
بازنگری در قانون نظام مهندسی قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان و آیین نامه اجرایی آن همچنین تهیه، تدوین و ابلاغ آیین نامه ها، دستوالعمل‌ها و بخشنامه‌های مربوط به اجرای قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان
انجام خدمات كارشناسی مربوط به كمیسیون تعیین حدود صلاحیت حرفه‌ای دارندگان مدرك تحصیلی دانشگاهی مرتبط با مهندسی و تطبیق عناوین مدرك تحصیلی دانشگاهی كمتر از معادل لیسانس و تعیین حدود صلاحیت حرفه‌ای دارندگان آنها(كمیسیون هم‌ارزی رشته‌ها)
همكاری با دفتر حقوقی در تهیه و تنظیم لایحه دفاعی برای دادگاه‌ها و دیوان عدالت اداری و شركت در جلسات اداری
تنظیم روابط تشكل‌های حرفه‌ای با دستگاه‌های اجرایی و مراجع قضایی در سطوح ملی و محلی با توجه به اهداف مندرج در قانون و حمایت و همكاری در جهت تقویت و توسعه آنها
بسترسازی به منظور ایجاد توسعه و جلب مشاركت تشكل‌های فنی، حرفه‌ای، صنفی، مردمی، خیرین، موسسات خیریه، بنیاد‌ها و نهاد‌های غیر دولتی در بخش مسكن به ویژه انبوه سازان و نظارت بر تشكیل آنها
توسعه دامنه اجرای ماده 4 قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان به كل كشور باهمكاری شهرداریها و یا سایر مراجع صدور پروانه ساختمانی، مهندسان، سازمانها و تشكل‌های حرفه‌ای و صنفی شاغل در بخش‌های ساختمان و شهرسازی
تهیه و ابلاغ آیین نامه تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشخاص حقوقی كه به وسیله معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری تشخیص صلاحیت و تعیین ظرفیت شده یا می‌شوند با همكاری آن معاونت
تهیه و تصویب ظرفیت اشتغال دارندگان پروانه اشتغال در رشته های مختلف و تعیین حدود صلاحیت دارندگان پروانه اشتغال به كار حقوقی در هر رشته و تخصص
پیشنهاد ابطال یا تعلیق اعتبار پروانه اشتغال به كار اشخاصی كه به ابلاغیه‌ها و اطلاعیه های قانونی وزارت راه و شهرسازی توجه نمی‌كنند، حسب مورد
فراهم نمودن زمینه مطالعه و تحقیق برای توسعه و اعتلای نظام مهندسی
ظارت، پیگیری وحصول اطمینان از اجرای سیاست‌های اشتغال متخذه در بخش ساختمان و مسكن در مورد " مجوز‌هایی كه به منظور تاسیس بنگا‌ه‌های كسب و كار جدید صادر می‌شود" و همچنین " قراردادهای‌داخلی و خارجی" و ارائه نتایج مربوط به میزان اشتغال زایی طرح‌ها در این زمینه
مشاركت در فرآیند سیاستگذاری وزارت متبوع، به منظور تعیین سیاست‌ها و راهبرد‌های اشتغال در بخش ساختمان
پیگیری كلیه امور مربوط به انبوه‌سازی مسكن و ساختمان
تشكیل كارگروه نظام پیشنهادات
تهیه و گردآوری آمار و اطلاعات بهنگام از سازندگان و سرمایه‌گذاران پروژه‌های انبوه مسكن
برنامه ریزی در جهت تقویت و توسعه فرهنگ و ارزش‌های اسلامی در پروژه‌های مسكن مهر و سازندگان‌انبوه مسكن و ساختمان